ជម្ងឺ តេតាណូស( Tetanus)
ក. បុព្វហេតុ
ជម្ងឺតេតាណូស ជាជម្ងឺឆ្លងតាមមុខរបួស មេរោគរាយពាសពេញសារពាង្គកាយកងាយធ្វើអោយសត្វស្លាប់ដោយមានការកន្ត្រាក់នៃសាច់ដុំ ធ្វើអោយមានការកំរើកខ្លាងខ្លា នាំឲសត្វអាក់ការដង្ហើម ។ ជម្ងឺនេះបង្កដោយ បាក់តេរី Clostridum Tetani ដែលមានក្រាមបូក អាចបង្កើតជា Spore វាអាចរស់នៅកន្លែងគ្មានអុកស៊ីសែនបាន ( Anaerobie) ។ Fibrinolosin ជាអ្នកធ្វើអោយរលាយសសៃ Fibrine ។
ជម្ងឺតេតាណូស ជាជម្ងឺឆ្លងតាមមុខរបួស មេរោគរាយពាសពេញសារពាង្គកាយកងាយធ្វើអោយសត្វស្លាប់ដោយមានការកន្ត្រាក់នៃសាច់ដុំ ធ្វើអោយមានការកំរើកខ្លាងខ្លា នាំឲសត្វអាក់ការដង្ហើម ។ ជម្ងឺនេះបង្កដោយ បាក់តេរី Clostridum Tetani ដែលមានក្រាមបូក អាចបង្កើតជា Spore វាអាចរស់នៅកន្លែងគ្មានអុកស៊ីសែនបាន ( Anaerobie) ។ Fibrinolosin ជាអ្នកធ្វើអោយរលាយសសៃ Fibrine ។
ខ. ការបង្ករោគ
មេរោគបង្កើតជា Exotxin ដែលមានលក្ខៈពុលយ៉ាងខ្លាំង
ហើជាតិពុលនេះមានសមាសធាតុច្រើនដូចជា៖
·
Neurotoxin Tetanos ជាជាតិពុលមានឥទ្ធិពលអាក្រក់ទៅលើសសៃប្រសាទ
ដោយ Neurotoxin នេះហើយធ្វើអោយសត្វកើតជម្ងឺ ។
·
Hemolysine មានអំពើលើគោលលិការក្រហម
ដែលធ្វើអោយគោលិការក្រហកបែក ឬ ខូតទ្រងទ្រាយ ។
ជម្ងឺនេះឆ្លងតាមមុខរបួសដោយសារស្ព័រ ជ្រាបចូល
ដូចនេះស្លាកស្នាមរបួសដែលប្រឡាក់ធូលី ដូចជារបួសជ្រៅបិទមុខមិនជិត ។ មានការក្រៀវ
ការកាត់ផ្ជិត ។
គ. រោគសញ្ញា
ពេលដែលកើតជម្ងឺនេះវាធ្វើអោយសាច់ដុំទំពារហើមរាលដាលដល់ក្បាល
បន្តកមទូទាំងរាងកាយបន្ទាប់មកទៀតរឹង ធ្គាមចាប់ផ្តើមរឹង ទំពារអៀង មិនកើត
ក្បាលនិងករត្រងទៅមុខ ត្រជៀតឈរត្រងទើងលើ ច្រមុះរិកធំ សត្វឈើទ្រឹងនៅមួយកន្លែង ចំពោះសាច់ដុំ
ឡើងរឹង ដែលនាំអោយសត្វពិបាកធ្វើដំណើរ ។
បើសត្វដួលដេកនៅលើដីដួលជើងទាំងបួនត្រងដែលជាហេតុធ្វើអោយសត្វពិបាកក្រោក ឬ
មិនអាចក្រោកឡើងវិញ ។ ពោះរបស់វាផ្ទុកទៅដោយខ្យល់ ។
ឃ. ស្លាកស្នាម
ស្លាកស្នាមពុំច្បាស់លាស់ទេ គេសង្កេតឃើញក្នុងសួតមានពពុះច្រើន មានការកកឈាមនៅលើថ្លើម
និង ខួក្បាល ។
ង. រោគវិនិច្ឆ័យ
១. រោគវិនិច្ឆ័យតាមរោគសញ្ញា
នេះជាជម្ងឺដែលងាយស្រួលធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបំផុត
។ ពេលរោគសញ្ញាបង្ហាញអោយឃើញគ្រាន់តែពិនត្យការកន្រ្តាក់នៃសាច់ដុំនានា ។
២. រោគវិនិច្ឆ័យតាមមន្ទីពិសោធន៍
ចំពោះជម្ងឺតេតានូស
ការពិសោធន៍របស់មន្ទីពិសោធន៍មិនមានការចាំបាច់ទេ ព្រោះរោគសញ្ញាបានបញ្ចេញអោយឃើញ និង
ច្បាស់លាស់ ។ បើសង្ស័យថាមានជម្ងឺតេតានូស កើតមាននៅលើមនុស្ស ឬ សត្វ
គឺគេយកកោសិការក្រហករបស់មនុស្ស ឬ សត្វនេះចាក់លើកូនកណ្តុរស ដើម្បីរាវរករោគសញ្ញា ។
ឃ. ការព្យាបាល
មានការលំបាកជាខ្លាំង ព្រោះថាការព្យាបាលជម្ងឺនេះពេលខ្លះត្រូវធ្វើការវៈកាត់
ឬ ត្រូវប្រើប្រាសនូវវិធីរូបសាស្រ្ត ។
១. ព្យាបាលតាមមូលហេតុ
ត្រូវព្យាបាលនូវមុខរបូស
ត្រូវលាងមុខរបួសអោយស្អាត
អោយមានខ្យលចេញចូលគ្រប់គ្រាន់ចំពោះមុខរបួសដែលខូចខាត់ត្រូវកាត់រោមអោយស្អាត ។
ការព្យាបាលរបួសត្រូវជាពីក្នុងមកក្រៅ ក្នុងករណីនេះយើងត្រូវ៖
·
Penicilline ចាក់ជំវិញរបួស ឬ ចាក់
២.ការព្យាបាលតាមរោកសញ្ញា
·
ប្រើថ្នាំសន្លប
Ketamine
·
ទឹក១លីត + Chloralhydrate អោយសត្វទឹក ឬ បញ្ចូលតាមផ្លូវលាមក
·
Sulfade Magnesium 10 % R Gluconate Magneasium 15% 1 L (IV)
·
Cacl2 50 g + Glucose 60g + Mgcl2 + sol 10% Adrenalin 2 cc (IV)
·
Largactyl 0.5 mg/kg bw (IV)
·
Calocurine 0.15 mg/kg bw (IV)
ង. វិធានការការពារ
ជម្ងឺនេះជាជម្ងឺដែលឆ្លងតាមមុខបួស
ដូចនេះក្នុងពេលសត្វ មនុស្ស មានរបួស ត្រូវ ៖
ត្រូវលាងជាមួយ Anticeptic ដែលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ដូចជា Sol Idone ។ លាងរបួសអោយស្អាត ហើយទុកមុខរបួសអោយមានខ្យល់ចេញចូល ។
ចំពោះការប្រើប្រាស់សឺរាំង ម្ជុល
សំភារៈវៈកាត់ត្រូវធ្វើការសម្លាប់មេរោគអោយបានត្រឹមត្រូវមុនយកទៅប្រើប្រាស។
លាងមុខរបួសឲបានស្អាត KMnO4
អនាម័យខ្លួនប្រានជានិច្ច។






0 comments :
Post a Comment